Omurilik hem bir geçiş yolu (transit yol - kavşak) ve hem de kendi kendine çalışan bir organ özelliği taşır. Gerçek hayatta transit yol ya da kavşak nasıl önemli ise vücutta da omurilik bu nedenle önemlidir. Hastalığında sanki diğer organlar hasta imiş gibi bir durum ortaya çıkar. Nasıl mı? Şimdi buna bir göz atalım.

Beyinin kas kasılmasını planlayan ve başlatan bir yer olduğunu biliyoruz. İstemli bu kasılmalar sadece yüz - ağız - yutak bölgesinde omurilik yolunu kullanmaz. Gülme - ağlama, çiğneme ve yutma hareketleri beyin sapı dediğimiz beyinin devamı olan bölgeden kontrol edilir. Diğer kasılmalar yani boyun hareketleri, kol - gövde ve bacak hareketleri ile sağa sola bakma, nefes alma - verme, traş olma - yemek yeme, yürüme gibi hareketler için omurilik yolu kullanılır. Yol bozuk olduğunda ise trafik sağlanamaz ve felç olma dediğimiz güçsüzlük hali ortaya çıkar. Omurilik beyine ne kadar yakın yerden zarar görürse sorunlar da o kadar büyük olur.

Sadece beyinden gelen motor yollar etkilenmez, beyine duyusal bilgileri taşıyan yollar da etkilenir. Etkilendiğinde kol ve bacağın pozisyonu, soğuk - sıcak ya da ağrı duyularını hissetme kaybı gözlenir.

İç organların kendi kendine çalışmasını da beyin ve omurilikten çıkan sinirler düzenler. Sorun olarak kabızlık, tuvalete yetişememe ve idrar kaçırma, idrarı başlatamama - yaparken kesilme, erkekte sertleşme ya da sertliği sürdürememe, kadında ve erkekte cinsel haz almada yetersizlik ya da ağrı duyma gibi yakınmalar gözlenebilir. Bu durum kişileri psikolojik, biyolojik ve sosyal açılardan sıkıntıya sokabilir.

Omuriliği hangi tür hastalıklar etkiler? Ne şekilde etkiler?

Omurilik sinir hücrelerinin toplu halde bulunduğu bir yapıdır. Hücrelerin çalışması sırasında gerekli olan besin ve oksijeni atardamarlar sağlarken, kanın toplardamarlar aracılığı ile alınması da zararlı atıkların uzaklaştırılmasını sağlar. Temiz kan akışının kesilmesi ile birlikte, ani olarak ortaya çıkan ağrı ve yanı sıra her iki bacağın tutmaması durumu gözlenir. Bu durum saniyeler ve dakikalar içinde gerçekleşir. Temiz kan akışı en sık sırt bölgesinde etkilenir. Damar sertliğinde etkilenen aort damarı bu bölgeyi besleyen damarı verir ve sertlikte bu damar dalı tıkanır. Bu dal tıkanınca beyinden gelen motor bilgiler bacak ve bel kaslarına taşınamaz. Damarın tıkanması kadar yırtılarak kanaması da beslenmeyi bozar. Bu durumda aniden başlayan ve "çok şiddetli "bir ağrı hissi yaşanır. Bu ağrı çekilen hiçbir ağrıya benzemez. Kirli kanı taşıyan damarların çalışmaması da o bölgede çok fazla kan birikmesine ve beslenememeye neden olur. "Kalabalık bir meydanın içine girememe" gibi hem temiz kan gelmez, hem de atıklar oradan uzaklaştırılamaz. Bu durumda ise yavaş ilerleyen "günler - haftalar içinde" güçsüzlük ve uyuşma yakınması gelişir.

Omuriliğin mikrobik nedenli etkilenmesi de mümkündür. Mikrobik etkilenme sıklıkla virüs adını verdiğimiz etkenler ile olur. Daha önce bahsedilen yakınmalar saatler içinde başlar ve yerleşir. Bu durumda virüsü öldüren bir tedaviler yerine daha çok ortaya çıkan iltihabı iyileştiren tedaviler (kortikosteroid)  kullanılır.

Omurilik romatizmal hastalıkların seyri sırasında ya da multipl skleroz hastalığı gibi sinir kılıfının bozulması ile giden hastalıklar sırasında da etkilenir ve sıklıkla boyun bölgesinde gözlenir.

Omurga kanalı içinde yer alan omurilik yapısının dışarıdan basıya maruz kalması - ezilmesi de yine aynı bulguların oluşmasına neden olur. Neden kötü huylu kanserler olabileceği gibi, kemikler arasındaki disklerin omurilik kanalı içine doğru fıtıklaşması ve kanalı daraltması da olabilir. Düzgün bir şekilde kullanılmamış boyun ve bel bölgesi (Ağır işlerde çalışmış kişilerde), ilerleyen yaş ile birlikte kemik şekil bozukluklarına, kemikleri birbirine bağlayan kılıfların bozulma ve kopmasına neden olur. Sonuçta sinirlerde ve omurilikte bası altında kalma durumu normal işlevin bozulması ile sonuçlanır.

Nasıl incelenmeli ve tedavi edilmelidir? Bel sıvısı almak neden önemlidir?

Omurilik iç yapısını görmek için günümüzde Manyetik Rezonans Görüntüleme yöntemi (MRG)  kullanılır. En az MRG kadar değerli bir diğer yöntem de bel sıvısı inceleme yöntemidir. Sıvı alma işleminde çok çekinilir ama genel inanışın aksine ne sakat bırakıcı ne de çok can yakan bir yöntemdir. Tedavi yöntemi ise hastalık nedenine göre farklılık gösterir.