Yüzümün bir yanında birden bir şimşek çakar gibi ağrı oluyor. Bu hayatta çekilebilecek en şiddetli ağrı! Neyse ki kısa sürüyor! Saniyeler içinde geçiyor ama yine oluyor, yeniden oluyor! Sabahları yüzümü yıkamak, traş olmak, rüzgarlı bir havada gezmek kabus gibi oldu, ağrıyı bir anda çağırıyor. Bir komşum var, Ahmet Bey. Onda da yemek yerken boğazında ağrı oluyormuş, neredeyse 10 kilo vermiş! Ben ona göre daha şanslıyım. Aç değilim en azından...

Nedir bu durum?

Nevralji dediğimiz ağrı çeşidi bu hayatların düzenini bozmuştur. Nevraljiler sinirlerin etkilenmesi ile ortaya çıkan kısa süreli, çok şiddetli, elektrik çarpması gibi ağrılardır. En çok sinirlerin üzerine bası olduğunda gözlenir. Dirseğinizi vurduğunuzda duyduğunuz o ani ve çok şiddetli ağrı nevraljik bir ağrıdır.

Peki yüzüme bası yapan bir şey mi var da yüzüm ya da boğazım ağrıyor?

Yüz değil ama yüzün duyularını alan sinire yapılan baskı ile ağrı oluşur. Yüzün duyusunu trigeminal sinir taşır. Eğer beynin arka tarafını besleyen damarlar bu sinire baskı yapar ise, dokunma ile ilgili duyusal bilgiler beyine taşınırken, baskı olan bölgede ağrı duyusunu taşıyan lifler de çalışmaya başlar. Ağrı hissi oluşması bir sebep yok iken yani "iğne batmamış ya da kesilme olmamış iken" bu lifler ile taşınan ağrı hissi beyine ulaşır ve ağrı hissi gerçekten yaşanır.

Kimlerde olur? Nerede olur? Gençlerde de olabilir mi?

Genellikle 40 yaş civarında ve kadınlarda gözlenir. En çok yüzün yanak ve çene bölümünde ağrı duyulur. Yirmili yaşlarda da olur ama o zaman akla bu duruma yol açan Multipl Skleroz gibi başka hastalıklar gelir. Alın bölgesinde ağrı var ise bu gerçekten trigeminal nevralji mi diye düşünmek ve başka hastalıkları araştırmak gereklidir. Örneğin Multipl Skleroz hastalığı sırasında gözlenen trigeminal nevralji de daha çok alın bölgesinde ağrı ile seyreder.

Nasıl tedavi olurum? Bu ağrı ile yaşanmıyor!

Önce bu duruma yol açan sorun nedir diye araştırmak gereklidir. Tanı bulgular ve muayenenin normal olması ile bir nöroloji hekimi tarafından konur. Radyolojik incelemeler ile bu duruma yol açan diğer nedenler dışlanır. Tedavi için öncelikle ilaç tedavisi denenir. İlaç tedavisi olarak karbamazepin denilen epilepsi ilacı ilk tercih edilecek ilaçtır. Epilepsi ilacı olması hastaları korkutur ve ilacı kullanmamak ya da bir süre sonra ilacı bırakmak gibi sonuçlara neden olur. Oysa korkmak yersizdir. İlacın türü ve adı bu durumda önemsizdir.

Karbamazepin kullanırken ağrı düzeldi ama dengesizlik oluştu, şarhoş gibiyim, yürüyemiyorum? ne yapmalıyım?

Bu durumda ilacın dozu fazla gelmiştir. Doz azaltılmalıdır. Doz azaltıldığında da ağrı oluyor ise farklı ilaçlar denenmelidir. Diğer antiepileptik ilaçlar (okskarbazepin, gabapentin, lamotrijin...vs) önerilecek olası tedavi seçenekleridir.

Bende hiçbir ilaç tedavisi faydalı olmadı! Bu ağrı ile yaşanmıyor! Yok mu bunun ameliyatı?

Tedavide etkin diğer yöntemler arasında cerrahi yöntemler önemli yer tutar. Deri üzerinden yapılan trigeminal sinirin ana gövdesinin alkol ile hasarlanması, radyo frekans dalgaları ile hasarlama yanı sıra, açık olarak yapılan mikrovasküler sinir ayrıştırılması, gamma bıçağı ile kesme gibi yöntemler uygulanır. Bu yöntemler becerikli ellere ihtiyaç duyar. Bu yöntemler ile ağrı düzelir ama yüzde duyu kaybı, işitme kaybı gibi kayıpların olabileceği bilinmelidir. Yine bu yöntemler ile yapılan tedaviden yıllar sonra, hastalığın yeniden ortaya çıkması söz konusu olabilir. Buradaki hassas nokta kar - zarar oranının hesaplanması ve kararın ona göre verilmesidir. Zira ağrıyı "çeken bilir, çare gösteren değil" deyimi boşuna söylenmemiştir.